تست های تشخیصی اوتیسم
کلینیک توانبخشی نیک
تست اوتیسم: راهنمای جامع تشخیص و ارزیابی
در این مقاله، به بررسی تست‌های اوتیسم، انواع مختلف آن و جدیدترین روش‌های تشخیصی می‌پردازیم. مهمترین امر در درمان بیماری اوتیسم، تشخیص درست و زودهنگام این بیماری می باشد. در گذشته اختلال اوتیسم را در 3 سالگی تشخیص گذاری می کردند اما اکنون با پیشرفت تست های تشخیصی و بالا رفتن آگاهی والدین می توان این اختلال را در سن 2 سالگی هم تشخیص گذاری کرد. در نظر داشته باشید تشخیص بیماری اوتیسم فقط توسط متخصص روانپزشک کودک و متخصص کاردرمانگر انجام می شود و اینکه از هر گونه مراجعه به افراد غیر متخصص در امر تشخیص و درمان به شدت پرهیز کنید. در این مقاله چندین نوع تست برای تشخیص اوتیسم معرفی کرده ایم که متخصص کاردرمانی و گفتاردرمانی یا متخصص روانپزشک بر اساس نیاز می تواند از هر کدام از تست ها استفاده کند. یکی از بهترین و کامل ترین تست ها، تست پروفایل حسی می باشد که فقط توسط متخصص کاردرمانگر گرفته می شود و کودک را از نظر تمام مهارت های حسی ارزیابی و بررسی می کند و در کنار آن از تست های مربوط به مهارت های ذهنی شناختی و مهارت های گفتاری استفاده می شود تا تشخیص به صورت دقیق گذاشته شود. حتما برای آشنایی بیشتر با علائم و نشانه های اوتیسم و درمان این اختلال مقاله های تخصصی دیگری که در سایت قرار داده شده را مطالعه فرمائید.
چرا تست اوتیسم مهم است؟
تشخیص زودهنگام اوتیسم (اختلال طیف اوتیسم – ASD) می‌تواند تاثیر بسزایی در زندگی فرد مبتلا داشته باشد. تشخیص و مداخله به موقع به افراد مبتلا کمک می‌کند تا مهارت‌های حسی، حرکتی، ذهنی، گفتاری، ارتباطی و رفتاری خود را بهبود بخشند و تا جای امکان بتوانند مانند سایر افراد زندگی مستقلی را تجربه کنند.
انواع تست های اوتیسم:
- تست‌های غربالگری: این تست‌ها به منظور شناسایی افراد در معرض خطر ابتلا به اوتیسم طراحی شده‌اند و معمولاً به صورت پرسشنامه یا مشاهده رفتاری انجام می‌شوند.
- تست‌های تشخیصی: این تست‌ها برای تایید تشخیص اوتیسم استفاده می‌شوند و شامل ارزیابی‌های جامع توسط متخصصان مختلف (مانند کاردرمانگر، متخصص روانپزشک) است.
تست‌های غربالگری رایج:
- پرسشنامه اصلاح شده برای اوتیسم در کودکان خردسال (M-CHAT-R): این پرسشنامه برای کودکان 16 تا 30 ماهه طراحی شده است.
- چک لیست رفتار اوتیسم (ABC): ابزاری است برای ارزیابی رفتارهای مرتبط با اوتیسم.
تست‌های تشخیصی اصلی:
- برنامه مشاهده تشخیصی اوتیسم، ویرایش دوم (ADOS-2): این تست شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و بازی‌ها است که به متخصصان اجازه می‌دهد رفتارهای اجتماعی و ارتباطی فرد را مشاهده کنند.
مصاحبه تشخیصی اوتیسم، اصلاح شده (ADI-R): این مصاحبه ساختاریافته با والدین یا مراقبان فرد انجام می‌شود تا اطلاعات جامعی در مورد تاریخچه رشدی و رفتاری او جمع‌آوری شود.
پرسشنامه‌های غربالگری: این پرسشنامه‌ها معمولاً توسط والدین، معلمان یا مراقبین کودک تکمیل می‌شوند و به عنوان ابزاری برای شناسایی زودهنگام علائم اوتیسم به کار می‌روند. مثال‌هایی از این پرسشنامه‌ها عبارتند از:
- پرسشنامه اصلاح شده چک لیست اوتیسم در کودکان نوپا (M-CHAT-R)
- پرسشنامه غربالگری اجتماعی-ارتباطی (SCQ)
- ابزارهای تشخیصی: این ابزارها توسط متخصصان مجرب برای تشخیص رسمی اوتیسم استفاده می‌شوند و شامل ارزیابی‌های دقیق‌تر و جامع‌تری از رفتارها، مهارت‌های ارتباطی و تعاملات اجتماعی فرد می‌شوند. از جمله این ابزارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برنامه مشاهده تشخیصی اوتیسم (ADOS-2)
- مصاحبه تشخیصی اوتیسم- اصلاح شده (ADI-R)
- ارزیابی‌های رشدی و شناختی: این ارزیابی‌ها به منظور بررسی سطح رشدی و توانایی‌های شناختی فرد انجام می‌شوند و می‌توانند اطلاعات مهمی در مورد نقاط قوت و ضعف فرد مبتلا به اوتیسم ارائه دهند. مثال‌هایی از این ارزیابی‌ها عبارتند از:
- مقیاس هوشی وکسلر برای کودکان (WISC)
- مقیاس رشدی بیلی (Bayley Scales of Infant Development)
تست های غربالگری اوتیسم:
- تست های غربالگری: این تست ها برای شناسایی افرادی که ممکن است در معرض خطر ابتلا به اوتیسم باشند، طراحی شده‌اند. این تست‌ها معمولاً در سنین پایین‌تر (مثلاً در کودکان نوپا) انجام می‌شوند و هدف آنها شناسایی زودهنگام علائم اوتیسم است. اگر نتیجه تست غربالگری مثبت باشد، فرد برای ارزیابی‌های بیشتر و تخصصی‌تر ارجاع داده می‌شود. از جمله تست های غربالگری رایج می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
M-CHAT-R (Modified Checklist for Autism in Toddlers, Revised): یک پرسشنامه خودایفایی برای والدین کودکان 16 تا 30 ماهه
STAT (Screening Tool for Autism in Toddlers and Young Children): ابزاری تعاملی برای ارزیابی کودکان 24 تا 36 ماهه.
تست های تشخیصی اوتیسم:
- تست های تشخیصی: این تست‌ها برای تشخیص قطعی اوتیسم و تعیین شدت آن مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تست‌ها معمولاً توسط متخصصان (مانند روانشناسان، روانپزشکان کودک، متخصصان گفتاردرمانی و کاردرمانی) انجام می‌شوند و شامل مشاهده مستقیم رفتار فرد، مصاحبه با والدین یا مراقبان، و ارزیابی مهارت‌های مختلف فرد می‌شوند. از جمله تست های تشخیصی رایج می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- ADOS-2 (Autism Diagnostic Observation Schedule, Second Edition): یک تست نیمه ساختاریافته که تعاملات اجتماعی و ارتباطی فرد را در موقعیت‌های مختلف ارزیابی می‌کند.
- ADI-R (Autism Diagnostic Interview-Revised): یک مصاحبه جامع با والدین یا مراقبان که به بررسی تاریخچه رشدی و رفتاری فرد می‌پردازد.
- CARS (Childhood Autism Rating Scale): ابزاری برای ارزیابی رفتارهای فرد و تعیین شدت اوتیسم.
جدیدترین تست های اوتیسم:
انتخاب نوع تست مناسب برای هر فرد بستگی به سن، سطح عملکرد، و ویژگی‌های فردی او دارد. متخصصان با در نظر گرفتن این عوامل و با استفاده از دانش و تجربه خود، بهترین رویکرد تشخیصی را برای هر فرد تعیین می‌کنند.
- تست‌های مبتنی بر ردیابی چشم (Eye-Tracking): این تست‌ها با بررسی نحوه نگاه کردن افراد به تصاویر و محرک‌های مختلف، می‌توانند الگوهای غیرمعمولی را در توجه و تعامل اجتماعی شناسایی کنند.
- تست‌های مبتنی بر تجزیه و تحلیل گفتار: این تست‌ها با بررسی ویژگی‌های گفتاری فرد، مانند لحن، آهنگ و سرعت صحبت، می‌توانند نشانه‌هایی از اوتیسم را تشخیص دهند.
- تست‌های ژنتیکی: اگرچه تست‌های ژنتیکی نمی‌توانند به طور قطعی اوتیسم را تشخیص دهند، اما می‌توانند به شناسایی عوامل ژنتیکی مرتبط با این اختلال کمک کنند.
نکته مهم: تشخیص اوتیسم باید توسط یک تیم متخصص و با استفاده از ترکیبی از روش‌های ارزیابی انجام شود. هیچ تست واحدی به تنهایی نمی‌تواند اوتیسم را تشخیص دهد.
