اتیسم و سایر اختلالات نافذ رشدی:

اختلالات نافذ رشد شامل اتیسم، آسپرگر،اختلال فروپاشنده ی دوران کودکی واختلال رت می باشد که در این مقاله می خواهیم در مورد اتیسم و راه های درمان آن در کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی در بلوار فردوس (لیان) صحبت کنیم.

اتیسم اختلالی عصبی رشدی است که از نظر زمان شروع به سه نوع تقسیم می شود:

1.نوع اول:کودک علائم را در مدت کوتاهی بعد از تولد نشان می دهد که معمولا این کودکان علاقه ای به در آغوش گرفته شدن ندارند،لبخند یا اخم ندارند و ارتباط چشمی ضعیفی دارند.

2.نوع دوم:درنوع دوم کودک تا سنین دو تا سه سالگی طبیعی به نظر می رسد و سپس پس رفت نموده و مهارت های قبلی خود را از دست می دهد.در این نوع علائم سریع تر بروز می کنند.

3.نوع سوم:شروع بعد از 3 سالگی می باشد.

علائم اتیسم در سه گروه قرار می گیرند:

1.اختلال در تعاملات اجتماعی:

-عدم توانایی در استفاده از رفتارهای غیرکلامی متعدد نظیر نگاه چشم در چشم،حالت چهره(نداشتن اخم، لبخند،تعجب،وضعیت اندامی(ایما اشاره)

-ناتوانی در برقراری ارتباط با همسالان

-فقدان جستجوی خودانگیز برای مشارکت در لذات،علایق یا پیشرفت با سایر افراد مثل عدم توانایی در نشان دادن و اشاره به اشیا مورد علاقه

2.اختلال در برقراری رابطه:

-تاخیر یا فقدان کامل رشد زبان کلامی(بدون تلاش برای جبران از راه های دیگر مثل ژست ها با حالات چهره)

-عدم توانایی در شروع یا ادامه مکالمه با دیگران، در افرادی که تکلم کافی دارند

-استفاده قالبی و تکراری از زبان (گفتن کلمات و جملات تکراری و کلیشه ای)

-فقدان بازی های نمادی خود انگیز یا بازی تقلیدی جمعی متناسب با سطح رشد

3.الگوهای محدود تکراری و قالبی در رفتار،علایق و فعالیت ها:

–_اشتغال ذهنی مفرط با یک یا چند الگوی کلیشه ای و محدود علاقه

_چسبندگی انعطاف ناپذیر به برخی عادات و آداب بی فایده

_ادا و اطوار حرکتی تکراری و قالبی(مثل چرخیدن،پریدن،بال زدن دست ها و انگشتان)

_توجه مداوم و بیش از حد به اشیا و اجزا آنها

که این علایم با تیم درمانی کلینیک توانبخشی نیک درمان می شوند.

بیماری هایی که همراه با اختلال اتسیم در کودکان دیده می شود:

عقب ماندگی ذهنی: تقریبا 75 درصد این کودکان عملکرد هوشی در حد عقب ماندگی را نشان می دهند که از این میان 30 درصد عقب ماندگی ذهنی خفیف تا متوسط و حدود 45 درصد عقب ماندگی ذهنی شدید دارند.

صرع:از هر چهار کودک مبتلا به اختلال اتیستیک یکی دچار صرع  می شود که در سنین نوجوانی بروز می کند.

بیماری های جسمی:در کودکان خردسال مبتلا به اختلال اتیستیک میزان بروز عفونت دستگاه تنفسی فوقانی  و سایر عفونت های جزیی بالاتر از حد انتظار است.مشکلات گوارشی هم مانند آروغ زدن مفرط، یبوست واسهال دیده می شود که علت بروز این عفونت ها و مشکلات گوارشی ناشی از مصرف سرب می باشد که از طریق وارد کردن اشیا به داخل دهان ایجاد می شود.

سندروم ایکس شکننده:این اختلال جنبه وراثتی دارد،این سندروم 2 تا 5 درصد کودکان مبتلا به اختلالات نافذ رشد را متاثر می کند.والدینی که کودک اتیستیک دارند و بخواهند صاحب فرزند دیگری شوند بهتر است تست ژنتیک دهند.

توبروز اسکلروزیس:اختلال ژنتیکی است که 1 تا 4 درصد کودکان طیف اتسیم و بیش از 2 درصد کودکان اتیستیک را در برمی گیرد.

چه عواملی باعث ایجاد اختلال اتیسم در کودکان می شود:

-مصرف برخی داروها در دوران بارداری

-ژنتیک

-سن بالای والدین:در مادرانی که بالای 40 سال سن دارند 15 درصد احتمال اتیسم شدن کودک افزایش می یابد

–جنسیت:معمولا پسرها چهار برابر بیشتر از دخترها درگیر این اختلال می شوند

آیا رژیم غذایی روی کودکان اتیسم تاثیر دارد:

واکنش نشان ندادن به درد در بسیاری از کودکان اتیستیک به دلیل میزان بالای اندورفین ها می باشد.این مواد با خوردن غذاهایی که محتوی گلوتن و کازیین است زیاد می شوند.

گلوتن پروتیینی است که در گندم و جو یافت می شود و کازیین پروتیینی است که در شیر گاو و پنیر وجود دارد.

درمان اختلال اتیسم

بهترین راه درمان اختلال اتیسم توانبخشی و دارو درمانی می باشد،به عبارت دیگر درمان این اختلال توسط تیم درمانی متشکل از روانپزشک،کاردرمان و گفتاردرمان صورت می گیرد.

خدمات کاردرمانی برای کودکان مبتلا به طیف اتیسم چه می باشد:

1.کاردرمانی حسی حرکتی و درکی حرکتی:

در این بخش متخصصان کاردرمانی با بهره گیری از رویکرد یکپارچگی حسی علائم و مشکلات حسی مختلف مختلف اعم از بال بال زدن،دویدن و پریدن مفرط،واکنش نامناسب نشان دادن به نور و صداها،بو کردن مفرط اشیا،لمس کردن بیش از حد و تحریک کردن پوست و …را برطرف می کنند و باعث رشد و تقویت حواس هفت گانه کودکان می شوند و در ادامه به دنبال رفع شدن مشکلات حسی با توجه به توانایی های کودک روی ارتقا مهارت های حرکتی درشت و ظریف کار می کنند تا کودک به بالاترین هماهنگی حرکتی برسد و سرانجام بتواند آوران های حسی که از داخل بدن و محیط می آید را تفسیر و یکپارچه کند و بهترین رفتار تطابق یافته با محیط را از خود نشان دهد.

2.کاردرمانی ذهنی شناختی:

در این بخش متخصصان کاردرمانی کلینیک نیک با توجه به توانایی هایی ذهنی کودک روی مهارت های ذهنی از جمله  دستورپذیری، توجه(انتخابی،پایدار،همزمانی،انتقال)، تمرکز،حل مسئله، قضاوت،تفکر انتزاعی و … از پایه تا پیشرفته به صورت تخصصی کار می کنند تا کودک به بالاترین ظرفیت شناختی خود دست پیدا کند.

3.کاردرمانی گروهی:

همه ی کودکان دارای اختلال اتیستیک چه آنهایی که تکلم دارند و چه کودکانی که کلام ندارند در شروع و ادامه ارتباط با دیگران ضعف دارند به همین منظور متخصصان کاردرمانی درمان را به صورت گروهی و با کودکان دیگر ارائه می دهند تا این کودکان بتوانند در هر محیط و موقیعتی با دیگران ارتباط برقرار کنند و نیاز خود را برطرف کنند.

4.کاردرمانی رفتاری:

معمولا این کودکان دارای مشکلات رفتاری مانند لجبازی،قشقرق،دستورپذیری پایین و … می باشند که متخصصان کاردرمانی با استفاده از تکنیک های رفتاری این مشکلات را برطرف می کنند تا با بالا بردن دستورپذیری و حذف مشکلات رفتاری، کودک به طور کامل آماده دریافت خدمات توانبخشی شود.

خدمات گفتاردرمانی برای کودکان مبتلا به اتیسم چه می باشد:

کودکانی مبتلا به اختلال اتیستیک در مهارت های زبانی و کلامی در حیطه های مختلف دچار مشکل هستنند.متخصصان گفتاردرمانی کلینیک نیک تمامی خدمات گفتاردرمانی را به صورت تخصصی برای این کودکان ارئه می کنند.

برخی از این کودکان به طور کامل تکلم ندارند و به صدای دیگران هیچ واکنشی نشان نمی دهند طوری که دیگران فکر می کنند این کودکان کم شنوا هستند و برخی دیگر گفتارشان با تاخیر به دست می آید.

خدمات گفتاردرمانی برای کودکان اتیستیک:

-ماساژ برای صورت و دهان به منظور رشد و تقویت حس و عضلات

-تمرین دادن دهان برای تولید اصوات و در ادامه تولید کلمات و جملات

-درک بیان و گفتار دیگران

-آموزش مهارت های غیر کلامی و استفاده از ایما و اشاره و زبان بدن و درک آن

-آموزش مهارت های نوشتاری

کلینیک تخصصی توانبخشی لیان

غرب تهران