بهترین کلینیک در درمان اوتیسم
کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی نیک
آنچه در این مقاله می خوانید:
- اوتیسم (ASD) چیست؟
- علائم و نشانه های اوتیسم چیست؟
- نحوه تشخیص اوتیسم چگونه است؟
- علت ابتلا شدن به اوتیسم چیست؟
- راه های درمان اوتیسم چیست؟
- درمان اوتیسم با کاردرمانی و گفتاردرمانی
- آیا اوتیسم با دارو درمان می شود؟
بیماری اوتیسم چیست؟
اوتیسم (ASD) اختلالی عصبی رشدی می باشد که طبق جدیدترین گزارشات انجمن کاردرمانی اتیسم در سال 2023 از هر 36 تولد یک کودک به اوتیسم مبتلا می شود. تاکنون علت اوتیسم ناشناخته است ولی عواملی مانند داروها، ژنتیک(ارث)، سن بالای والدین و چند عامل دیگر در ایجاد این بیماری نقش دارند. بیماری اوتیسم قبل و حین بارداری قابل تشخیص نیست و فقط از طریق تست های تخصصی (تست های اوتیسم) از سن 3 سالگی می توان اوتیسم را تشخیص داد اما علائم اتیسم در برخی از کودکان قبل از 3 سالگی هم مشاهده می شود و حتی می توان اوتیسم را زیر 3 سالگی هم تشخیص داد.
ظاهر و چهره کودکان اوتیسم در اکثر موارد تفاوتی با کودکان دیگر ندارد اما بعضی اوقات ظاهر کودکان اوتیسم با دیگر کودکان متفاوت است. علائم و نشانه های اوتیسم به صورت اختلالات حسی، حرکتی، ذهنی و گفتاری در کودکان دختر و پسر مشاهده می شود با این تفاوت که احتمال ابتلا در کودکان پسر تقریبا چهار برابر دختر می باشد. البته برخی از کودکان علامت های اوتیسم را از خود نشان می دهند درحالی که این کودکان اوتیسم نیستند و درواقع شبه اوتیسم هستند. اگر کودک شما حتی یکی از علامت های اوتیسم را دارد برای ارزیابی و بررسی تخصصی حتما از متخصصان کلینیک توانبخشی نیک که بهترین مرکز اوتیسم غرب تهران می باشد مشاوره بگیرید.
این بیماری از نظر شدت ابتلا در 3 نوع اوتیسم خفیف ، اوتیسم متوسط و اوتیسم شدید دسته بندی می شود که در صورت عدم درمان شدت و علائم بیماری به مرور بیشتر می شود و اوتیسم در بزرگسالی با علائم متفاوتی در فرد باقی می ماند.
بهترین راه درمان بیماری اوتیسم تشخیص زودهنگام و توانبخشی یعنی کاردرمانی و گفتاردرمانی می باشد.
کودکان اوتیسم چه خصوصیاتی دارند:
هر انسان از هفت حس خود برای درک اتفاقاتی که در داخل بدن و خارج بدن رخ می دهد استفاده می کند. هفت حس شامل حس بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی، لامسه، وستیبولار و عمقی می شود. یکی از خصوصیات کودکان اوتیسم این است که در یک یا چند حس از این هفت حس دچار کم حسی یا بیش حسی می شوند. مثلا وقتی دچار کم حسی در حس وستیبولار می شوند دائما در حال دویدن و چرخیدن هستند یا وقتی دچار بیش حسی در حس شنوایی می شوند با دست گوش های خود را می گیرند و یا از مکان های شلوغ فرار می کنند. یکی دیگر از خصوصیات کودکان اوتیسم ضعف در مهارت های حرکتی می باشد این کودکان به دلیل اختلالات حسی که دارند در مهارت هایی حرکتی که نیاز به هماهنگی دو طرفه بدن و هماهنگی چشم و دست دارد و همینطور مهارت های تعادلی مانند لی لی رفتن، روی یک پا ایستادن و… ضعف دارند. اختلالات حسی در کودکان اوتیسم نه تنها باعث اختلال در مهارت های حرکتی این کودکان می شود بلکه باعث پایین آمدن درک و شناخت و از بین رفتن توانایی های ذهنی و مهارت های گفتاری و ارتباطی هم می شود. سومین ویژگی کودکان اوتیسم پایین بودن توانایی های ذهنی، گفتاری و ارتباطی می باشد. چهارمین خصوصیت کودکان اوتیسم ارتباط برقرار نکردن و تعامل نداشتن با دیگران می باشد. پنجمین ویژگی کودکان اوتیسم انجام حرکات کلیشه ای و بازی های تکراری.
در بعضی موارد نادر کودکان اوتیسم دچار اختلالات حسی نمی شوند و از مهارت های ذهنی و گفتاری مطلوبی برخوردارند اما در مهارت های ارتباطی ضعف نشان می دهند و از بودن کنار دیگران و انجام دادن بازی ها و کارهای گروهی اجتناب می کنند.
این بیماری از نظر زمان شروع به 3 نوع تقسیم می شود:
1.نوع اول:کودک علائم را در مدت کوتاهی بعد از تولد نشان می دهد که معمولا این کودکان علاقه ای به در آغوش گرفته شدن ندارند ، لبخند یا اخم ندارند و ارتباط چشمی ضعیفی دارند.
2.نوع دوم:در این نوع کودک تا سنین 2 تا 3 سالگی طبیعی به نظر می رسد و سپس پس رفت نموده و مهارت های قبلی خود را از دست می دهد.در نوع دوم علائم سریع تر و شاید با شدت بیشتر بروز کنند.
3.نوع سوم:شروع علائم بعد از 3 سالگی می باشد.
علائم اوتیسم در 3 گروه قرار می گیرند:
1.اختلال در تعاملات اجتماعی:
-عدم توانایی در استفاده از رفتارهای غیر کلامی متعدد نظیر نگاه چشم در چشم ، حالت های چهره (نداشتن اخم، لبخند، تعجب) و وضعیت اندامی ( نداشتن ایما اشاره)
-ناتوانی در برقراری ارتباط با همسالان
-فقدان جستجوی خودانگیز برای مشارکت در فعالیت های مورد علاقه
-علاقه نداشتن به شرکت در فعالیت هایی که گروهی هستند.
2.اختلال در برقراری رابطه:
-تاخیر یا فقدان کامل رشد زبان کلامی (بدون تلاش برای جبرا از راه های دیگر مثل ژست ها یا حالات چهره)
-عدم توانایی در شروع یا ادامه مکالمه با دیگران، در افرادی که تکلم و گفتار کافی دارند
-استفاده قالبی و تکراری از زبان (گفتن کلمات و جملات تکراری و کلیشه ای)
-فقدان بازی های نمادی خودانگیز یا بازی تقلیدی جمعی متناسب با سطح رشد
3.الگوهای محدود تکراری و قالبی در رفتار ،علایق و فعالیت ها:
-اشتغال ذهنی مفرط با یک یا چند الگوی کلیشه ای و محدود علاقه
-چسبندگی انعطاف ناپذیر به برخی عادات و آداب بی فایده
-حرکات کلیشه ای و تکراری (چرخیدن، پریدن ،بال زدن دست ها و انگشتان و)
-توجه مداوم و بیش از حد به اشیا و اجزا آنها (مثل چرخ ماشین اسباب بازی)
تیم توانبخشی کلینیک نیک درمانی تخصصی برای این علائم ارائه می کند
بیماری هایی که همراه با اختلال اوتیسم در کودکان دیده می شود:
عقب ماندگی ذهنی: تقریبا 75 درصد این کودکان عملکرد هوشی در حد عقب ماندگی را نشان می دهند که از این میان 30 درصد کم توان ذهنی خفیف تا متوسط و حدود 45 درصد کم توان ذهنی شدید هستند.
صرع: از هر 4 کودک مبتلا به بیماری اوتیسم یک کودک دچار صرع می شود که در سنین نوجوانی بروز می کند.
بیماری های جسمی: در کودکان خردسال مبتلا به اختلال اوتیسم میزان بروز عفونت دستگاه تنفسی فوقانی و سایر عفونت های جزیی بالاتر از حد انتظار است.مشکلات گوارشی هم مانند آروغ زدن مفرط ، یبوست و اسهال دیده می شود که علت بروز این عفونت ها و مشکلات گوارشی ناشی از مصرف سرب می باشد که از طریق وارد کردن اشیا به داخل دهان ایجاد می شود.
چه عواملی باعث ایجاد اختلال اوتیسم در کودکان می شود:
-مصرف برخی داروها در دوران بارداری
-ژنتیک
-سن بالای والدین: در مادرانی که بالای 40 سال سن دارند 15 درصد احتمال اتیسم شدن کودک افزایش می یابد.
-جنسیت: معمولا پسرها چهار برابر بیشتر از دخترها درگیر این اختلال می شوند.
آیا رژیم غذایی روی کودکان اوتیسم تاثیر دارد:
واکنش نشان ندادن به درد در بسیاری از کودکان اوتیسم به دلیل میزان بالای اندورفین ها می باشد.این موارد با خوردن غذاهایی که محتوی گلوتن و کازئین است زیاد می شوند. گلوتن پروتئینی است که در گندم و جو یافت می شود و کازئین پروتئینی است که در شیر گاو و پنیر وجود دارد.
درمان اختلال اوتیسم:
بهترین راه درمان بیماری اوتیسم توانبخشی و دارو درمانی می باشد به عبارت دیگر درمان این اختلال توسط تیم درمانی متشکل از روانپزشک، کاردرمانگر و گفتاردرمانگر صورت می گیرد.
خدمات کاردرمانی برای کودکان مبتلا به اوتیسم چه می باشد:
1.کاردرمانی حسی حرکتی و درکی حرکتی:
در این بخش کاردرمانگر حسی حرکتی با بهره گیری از رویکرد یکپارچگی حسی علائم و اختلالات حسی در حواس هفت گانه مانند واکنش نامناسب به نور و صداها (حس بینایی و شنوایی) ، دویدن و پریدن مفرط ، بال بال زدن و حرکات کلیشه ای در دست ها و پاها( حس وستیبولار و عمقی) ،بو کردن دائم اشیا و داخل دهان کردن و مزه کردن اشیا (حس بویایی و چشایی) و دست کشیدن و لمس کردن بیش از حد اشیا (حس لامسه) را برطرف می کنند و باعث رشد و تقویت حواس هفت گانه کودکان می شوند و در ادامه به دنبال رفع شدن مشکلات حسی با توجه به توانایی های کودک روی ارتقا مهارت های حرکتی درشت و ظریف کار می کنند تا کودک به بالاترین هماهنگی حرکتی برسد و سرانجام بتواند پیام های حسی که از داخل بدن و محیط اطراف می آید را تفسیر و یکپارچه کند و بهترین رفتار تطابق یافته با محیط را از خود نشان دهد.
2.کاردرمانی ذهنی شناختی:
در این بخش کاردرمانگر ذهنی کلینیک نیک با توجه به سن کودک و توانایی های ذهنی کودک روی مهارت های ذهنی از جمله انواع توجه(انتخابی، پایدار ،همزمانی ،انتقال)، تمرکز ، حل مسئله، قضاوت، درک مکان و زمان ،تفکر انتزاعی و … از پایه تا بالاترین سطح به صورت تخصصی کار می کنند تا کودک به بالاترین توانایی ذهنی شناختی خود دست پیدا کند.
معمولا کودکانی که دچار اختلال طیف اوتیسم می شوند به دلیل مشکلات حسی در استفاده از دست و مهارت های دستی ضعف دارند که در بخش کاردرمانی دست کلینیک نیک روی درمان مشکلات حسی در اندام فوقانی و دست و همینطور روی تقویت و تحمل عضلانی کار می شود و مهارت های دستی جز به جز به کودک آموزش داده می شود.
همه ی کودکان دارای اختلال اتیسم چه آنهایی که گفتار دارند و چه کودکانی که گفتار ندارند در شروع و ادامه ارتباط با دیگران ضعف دارند به همین منظور کاردرمانگر درمان را به صورت گروهی و با کودکان دیگر ارائه می دهند تا این کودکان بتوانند در هر محیط و موقیعتی با دیگران ارتباط برقرار کنند و نیاز خود را برطرف کنند.
5.کاردرمانی رفتاری:
معمولا این کودکان دارای مشکلات رفتاری مانند لجبازی ، قشرق ، دستورپذیری و تحمل پایین و … می باشند که کاردرمانگر رفتاری با استفاده از تکنیک های رفتاری این مشکلات را برطرف می کند تا با بالا بردن دستورپذیری و حذف مشکلات رفتاری، کودک به طور کامل آماده حضور در کلاس های دیگر شود.
خدمات گفتاردرمانی برای کودکان اوتیسم:
-بررسی اختلالات حسی در ناحیه صورت و دهان
-ماساژ برای صورت و دهان به منظور درمان مشکلات حسی و تقویت عضلات صورت و داخل دهان
-ارزیابی توانایی کودک در تولید صداها و آواها متناسب با سن او
-ارزیابی توانایی کودک در تولید کلمات و جملات متناسب با سن او
-تمرین دادن دهان و زبان برای تولید صداها و آواها و در ادامه تولید کلمات و جملات
-ارزیابی میزان درک و شناخت کودک در درک گفتار دیگران
-آموزش مهارت های غیرکلامی و استفاده از ایما و اشاره و زبان بدن و درک آن
-ارزیابی توانایی کودک در توضیح و توصیف وقایع گذشته و حال
-ارزیابی توانایی کودک در استفاده از تخیلات و داستان سازی تخیلی و واقعی
-آموزش مهارت های نوشتاری
-ارائه ی مشاوره به خانواده در جهت ارتقا کیفیت ارتباط متقابل فرد و خانواده اش
دارو درمانی در اوتیسم:
داروها در درمان اوتیسم نقشی ندارند بلکه فقط باعث کاهش رفتارهای کلیشه ای، پرخاشگرانه و خود آسیبی در بعضی از کودکان می شود. چون داروها در بیشتر کودکان عوارض ایجاد می کنند تا حد امکان از دارو در ابتدای درمان استفاده نمی شود.
داروهایی که آنتاگونیست های دوپامین و سرتونین هستند شامل ریسپریدون ،اولانزاپین ،کلوزاپین و آریپیپرازول (abilify) و داروهایی که مهار کننده ی باز جذب سرتونین هستند مانند فلوکستین (prozac) و سیتالوپرام (celexa) برای کودکان اوتیسم استفاده می شود. در بعضی موارد هم از آتوموکستین (strattera) که مهار کننده ی باز جذب نوراپی نفرین است استفاده می شود.
عوارض داروهایی که در بالا گفته شد:
کم اشتهایی یا پراشتهایی، حالت تهوع ،سردرد و سرگیجه ،خشکی دهان یا آبریزش دهانی ،کم خوابی یا پرخوابی ،اضطراب و بی قراری و تغییرات خلق و خو ،یبوست و … .
آیا کودکان اوتیسم خوب می شوند؟
در صورتی که این اختلال به موقع و در سنین پایین تشخیص داده شود و این کودکان تحت درمان توسط تیم پزشکی یعنی روانپزشک ، کاردرمانگر و گفتاردرمانگر با تجربه و حاذق قرار گیرند علائم بیماری در این کودکان کاهش می یابد و این کودکان به تدریج بهبود می یابند. تیم توانبخشی کلینیک نیک با چندین سال سابقه در زمینه ی تشخیص و درمان طیف اوتیسم در خدمت شماست.
خلاصه مقاله اوتیسم:
در مقاله بالا به طور کامل در مورد بیماری اوتیسم، علائم و نشانه های اوتیسم، علت پیدایش اتیسم، نحوه تشخیص اوتیسم و درمان اوتیسم در کودکان و بزرگسالان توضیح دادیم. متاسفانه به دلایل مختلفی که در بالا گفته شد و همینطور صنعتی شدن زندگی امروزه و غنی نبودن محیط زندگی کودکان، میزان ابتلا به اوتیسم به شدت افزایش یافته است. اما خبر خوب اینکه اگر این اختلال در سنین پایین تشخیص داده شود و برای کودک از خدمات توانبخشی (کاردرمانی و گفتاردرمانی نیک) استفاده شود علائم بیماری به شدت کاهش می یابند و کودک به تدریج بهبود می یابد. برای ارزیابی تخصصی و مشاوره در مورد بیماری اوتیسم با بهترین دکترهای کاردرمان و گفتاردرمان با کلینیک توانبخشی نیک تماس بگیرید.
(کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی نیک)